آموزشگاه میلاد

انواع تکلیف شب

      مطالعه منسجم در حوزه تکلیف شب ، نشانگر این امر است که بسیاری از متخصصان در صدد بر آمده اند که انواع تکلیف شب را طبقه بندی کنند . پروفسور « لی وپرویت » پس از بررسی وجمع بندی پژوهش ها ، طبقه بندی مفید وجامعی از انواع تکلیف شب را ارا ئه کردند ، که به طور بسیار وسیع ودر طیف گسترده مورد استفاده معلّمان ، محققان ، کارشناسان و علاقه-مندان به امرتعلیم وتربیت واقع شده است .

      آ نها انواع تکلیف شب را ، در چهار دسته اصلی یعنی « تمرینی » ، « آماده سازی و آمادگی » ،«امتدادی وبسطی » و« خلاقیت » طبقه بندی کرده اند .

    1 – تکالیف تمرینی  

      این نوع تکا لیف ، به تقویت مهارت ها ودانش های کسب شده می پردازد و معمولاَُ به صورت کتبی ارائه می شود تکالیف تمرینی جهت تثبیت یادگیری وفعالیت های خواندن وکارهای تمرینی وانفرادی به کار گرفته می شود . شاید این نوع تکلیف ، به قول « دویل وباربر » از قدیمی ترین وبا سابقه ترین نوع تکلیف شب است، معذلک از لحاظ تأثیر گذاری و سود مندی بر روی شاگردان ، سؤال برانگیز است . اکثر تکالیف تمرینی ، غیر تخیلی ، هرگز نمی توانند مورد استفاده واقع شوند . البته مؤثرترین نوع تکالیف آنهایی هستند که از شاگرد خواسته می شود که آموخته های جدید را با روش شخصی به طور مستقیم به کار ببرند . به عنوان مثال : می توان از دا نش آموزانی که اخیراُ انواع ابرها را مطالعه کرده اند ، خواسته شود که عکسهای مجلات قدیمی را در ارتباط با انواع ابرها مورد مطالعه قرار داده ، نوع ابرها رامشخص کنند .

   2 – تکالیف آماده سازی وآمادگی

    این نوع تکالیف ، جهت آماده سازی وآماده کردن شاگردان برای درس های روزبعد به کار برده می شود ومعمولاُ به صورت مطالعه کتب درسی ، مطالعه خارج از کتب درسی ، جمع آوری مطالب ومواد قبل از کنفرانس در کلاس درس ، حفظ کردن ، رو خواندن و از قبل خواندن دروس انجام می پذیرد . قصد غایی این نوع تکلیف ، همان طوری که « دویل وباربر »بیان کرده اند ،وادار کردن دانش آموزان به کسب زمینه مناسب اطلاعاتی جهت آماده شدن برای دروس ومباحثه روز بعد است .

       زمانی این نوع تکلیف ازسودمندی وکارآیی برخوردار است کهابتدا رهنمودها ، راهنمایی ها ودستورا لعمل های لازم در مورد چگونگی وچرایی انجام تکالیف ، کاملاُ برای دانش آموزان تبیین گرددوا بتکار عمل ، قدرت تخیل وروش شخصی حفظ شود .

    3 – تکالیف بسطی وامتدادی 

   این نوع تکلیف ، به قول « فویل و بیلی » شاگرد را فرا سوی کارها وفعالیت های کلاسی سوق داده ، موجبات یادگیری ایده ها و مهارت ها را در موقیعت های جدید فراهم می آورد . به عنوان مثال : درس کلاس ، ممکن است راجع به ناپلئون باشد ، واز دانش اموزان کلاس خواسته می شود که کتابی را در مورد ناپلئون بخوانند وخلاصه ای از آن را در کلاس ارائه دهند ، ویا ممکن است مقاله ای از طرف معلّم داده شود واز شاگردان خواسته شود ، مقاله رابخوانند وخلاصه کنند . یا مثلاُ معلّم فرم های مخصوص را برای کودکان دبستانی تهیه کند وهنگام دیدن برنامه های غیر درسی تلویزیون ، از آنان بخواهد که فرم ها را تکمیل ودر کلاس بحث کنند .

   معمولاُ به قول « فویل وبیلی » تکلیف بسطی ، به صورت پروژه های دراز مدّت واز طریق فعالیت های حل مسائل تحقق پیدا می کند . پروژه های طولانی مدّت و امتداد کارها ،موضوعاتی است که در کلاس درس تدریس شده وادامه آن در منزل به صورت فردی انجام می گیرد . معمولاُ این نوع تکلیف خود انتخابی است . مثلاُ : ساختن هرم ، ساختن تقویم سالیانه ویا نوع غذای خاص

    ضمناُ فعالیت های حل مسأله در این نوع تکلیف ، ممکن است چندین روز یا کا مل شود گهگاهی از افراد خواسته می شود که مسؤلیت پژوهش در یک موضوع اجتماعی ، علمی ، فرهنگی ، سیاسی ، ادبی ویا اخلاقی را که قبلاُ در کلاس تدریس شده است ، بپذیرند و پس از اتمام تحقیق به کلاس گزارش چندین هفته را در برگیرد تا تکلیف دهند .

 این نوع تکلیف ، به قول« دویل وباربر »  برروی تولید دانش ، نه تکرار وتکثیر دانش استوار بوده ودر صدد امتداد فعا لیت های آموزشی به صورت انفرادی در خارج از مدارس است .

     این نوع تکلیف می تواند به عنوان پیش سازمان دهنده مفاهیم درسی وآموزشی به کار بسته شود .

    4 – تکالیف خلاقیتی

     « فویلی » اعتقاد دارد که وقتی دانش آموز مفاهیم ومهارت های کسب کرده در کلاس درس را با هم ترکیب کند ودر یک راه یا راه های جدید و متفاوت به کار بندد ، این نوع تکلیف را تکلیف خلاقیتی گویند . تکالیف خلاقیتی ممکن است به صورت کتبی یا شفاهی ویا به صورت انجام کاری صورت پذیرد . به عنوان مثال : ساختن یک مزرعه با چوب های مستعمل بستنی ، یا حل مسأله خاص ویا پرسش شفاهی از شاگردان .

     این نوع تکلیف ، قدرت خلاقیت ، ابتکار شخصی ، قدرت تخیل وخود راهبری را در شاگردان پرورش می دهد .

        البته باید اذعان داشت که هر چهار نوع تکلیف ، همیشه به طور مجزا ومنفک به شاگردان ارائه نمی شود. گاهی ممکن است شاگرد برای حل یک مسأله ( مثلاُ معلم از شاگرد می خواهد هنگامی که باوالدینش به تفریح و تعطیلات می رود ، خلاصه ای از مسایل قابل مشاهده تجربیات خود را در درس انشا به سایر همکلاسانش ارائه دهد .) از هر چهار نوع تکلیف برای بسط و خلق ایده خود استفاده کند . معذلک با فراهم آوردن تنوعی از تکالیف مختلف ، می توان موجبات تثبیت ، آماده سازی ، تداوم و خلق مفاهیم و مهارت ها را در فرایند تعلیم وتربیت ایجاد کرد .

   نام کتاب : کودک کلاس اوّلی من              

 تألیف و تدوین :مرتضی مجدفر     

 تهیه کننده : فاطمه السادات انصاری

بازیهای آموزشی در دوره ابتدایی

نام بازی : تشخیص حروف الفبا با چشم بسته .

هدف : آموزش عمیق حروف از طریق حس لامسه و تقویت حس لامسه .

وسایل وابزار لازم : حروف الفبای بریده شده از چوب ، پلاستیک یا مقوای ضخیم .

شیوه اجرا :چشم دانش آموزی را که انتخاب کرده ایم ، می بندیم و یکی از حروف الفبا را که از چوب یا پلاستیک یا مقوّا قبلاُ تهیه شده به دستش می دهیم واز او می خواهیم که اسم حرف را بگوید .

بعد می توانیم چند نقطه در اختیارش بگذاریم ، تا با استفاده از نقطه ها « س » را « ش » ویا « ص » را « ض» و... کند ( سعی شود که حروف الفبا برجسته انتخاب شود .)

در انتها ، دانش آموزی که همه یا بیشترین حروف را درست تشخیص داده باشد ، برنده اعلام می شود .

نام بازی : میوه چینی 

هدف : تقویت جمله سازی

وسایل لازم : مقوّاهای رنگی

شیوه اجرا : از مقوّای سبزرنگ ، دو درخت درست می کنیم . سپس از مقوّای قرمز وزرد و..... میوه هایی مثل سیب ، گلابی ، انار و ..... می بریم وکلمات یک جمله را روی آنها می نویسیم و به طور نامرتّب وبه هر درخت یک جمله آویزان 

می کنیم . دانش آموزان را به دو گروه تقسیم می کنیم . از هر گروه یک نفر ، مقابل درخت می ایستد وبا چیدن میوه وقرار دادن آنها ، به ترتیب جمله ای می سازد . هرکس زودتر جمله را ساخت ، امتیاز می گیرد . بعد از اینکه همه افراد گروه ، جملاتی را ساختند ، امتیازات جمع بندی می شود و گروه برنده اعلام می گردد .

نام بازی : نردبان لغات

وسایل وابزار لازم : شاخه درخت ، سیب قرمز کاغذی ، نردبان کاغذی ، کارت لغات و تخته ماهوتی .

شیوه اجرا : شاخه درختی را که از کا غذ بریده اید ، روی تخته ماهوتی نصب کنید . یک سیب قرمز هم به شاخه بیفزایید . نردبان کاغذی راطوری در زیر شاخه درخت سنجاق کنید که سر نردبان ، نزدیک سیب قرمز قرار بگیرد . لغات دشوار درسی روز راروی چند کارت بنویسید . کارت ها را بین پلکان نردبان قرار دهید . لغات را یک به یک بخوانید ودر باره آنها در صورت نیاز ، با دانش آموزان بحث و گفتگو کنید . دانش آموزان به نوبت جلو تخته می آیند و لغات انتخاب شده را از پایین به بالای نردبان می خوانند ودر واقع از نردبان لغات بالا می روند .

هر دانش آموزی که بتواند بدون کمک وبدون اشتباه از نردبان بالا رود (بدون اینکه از نردبان سقوط کند ) وخود را به سیب قرمز برساند ، یک سیب قرمز کاغذی جایزه می گیرد .

 نام کتاب : کودک کلاس اوّلی من                                                    

 تهیه کننده : فاطمه السادات انصاری

 تأ لیف وتدوین :مرتضی مجدفر